مدل‌سازی سه بعدی زمان تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان به منظور توسعه آبزی‌پروری

زمان تجدیدپذیری آب از جمله شاخص­های مهم در تعیین مکان­های احداث مزارع پرورش ماهی حصاری در بوم­سازگان­های دریایی می­باشد. این مقیاس زمانی بیانگر مدت زمان لازم جهت تعویض 63 درصد از آب موجود در یک پیکره آبی با آب­های تازه وارد از محیط­های مجاور همچون دهانه، تنگه، رودخانه و یا کانال­ها می­باشد. در این تحقیق به­منظور بررسی زمان تجدیدپذیری آب در خلیج گرگان نسبت به جفت نمودن به­هنگام دو ماژول هیدرودینامیکی و انتقال-پخش مدل سه بعدی مایک3 اقدام گردیده است. اجرای مدل بر روی مش­های بی­ساختار مثلثی و در 3 لایه 1 متری و با در نظر گرفتن عوامل سرعت و جهت باد، ورودی رودخانه­ها، بارش، تبخیر و نوسان آب در دهانه آشورآده-بندرترکمن انجام گردید. جهت تعیین زمان شروع مدل­سازی نسبت به بررسی منحنی نوسان سطح آب در دهانه ورودی خلیج گرگان اقدام گردید .بر این اساس بهترین زمان جهت در نظر گرفتن محاسبات آغاز روند رو به افزایش سطح آب در خلیج گرگان انتخاب شد. جهت مدل­سازی اغتشاش از مدل اختلاطی اسماگورینسکی در صفحه افق و  در راستای قایم استفاده شده است. زمان تجدیدپذیری محلی در 31 ناحیه از خلیج و در شبکه­هایی به مساحت 8/16 کیلومترمربع محاسبه گردید. نتایج مدل­سازی نشان داد که زمان تجدیدپذیری محلی در خلیج گرگان کاملاً به رژیم پویایی جریان حاکم بر آن وابسته می­باشد و میزان این شاخص زمانی با حرکت از سمت شرق به غرب افزایش می­یابد. زمان تجدیدپذیری کل در خلیج گرگان معادل 25/50 روز محاسبه گردید. میزان تجدیدپذیری در امتداد قائم و در لایه­های متناظر با هر سلول مشابه بوده است. بیشینه این شاخص زمانی در ناحیه 31ام  واقع در منتهی­الیه غربی تالاب میانکاله معادل 3/65 روز و کمینه آن در ناحیه 1ام هم­جوار با دهانه آشورآده-بندرترکمن معادل 5/1 روز می­باشد. بر اساس بررسی میزان تجدیدپذیری محلی، بهترین محل­ها به­منظور احداث و توسعه مزارع پرورش ماهی در منتهی­الیه بخش­های شمال شرقی و شرقی خلیج گرگان در نواحی 1ام تا 6ام می­باشد.